Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ścinawie Biuletyn Informacji Publicznej

Czym jest przemoc domowa i procedura „Niebieskie Karty”

Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności poprzez narażenie tych osób na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych  przemocą.
Rodzaje Przemocy :

Fizyczna – np. gdy ktoś Cię bije, popycha, szarpie, kopie, dusi
Psychiczna – np. gdy ktoś Cię obraża, wyzywa, poniża w obecności innych osób, krytykuje, kontroluje
Seksualna – np. gdy ktoś Cię zmusza do współżycia, do zachowań seksualnych przez Ciebie nieakceptowanych
Ekonomiczna – prowadzi do całkowicie uzależnienia finansowego od sprawcy, np. poprzez odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie potrzeb materialnych rodziny, okradanie
Zaniedbanie – ciągłe niezaspakajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych

Realizacja procedury „Niebieskie Karty”
„Niebieskie Karty” to procedura interwencji wobec przemocy w rodzinie, na którą składa się odpowiednia dokumentacja i sposób postępowania w przypadku stwierdzenia, bądź podejrzenia występowania przemocy.
Procedura „Niebieskie Karty” wszczęta zostaje w chwili wypełnienia „Niebieskiej Karty A” przez przedstawiciela jednej z niżej wymienionych służb:
– pomocy społecznej,
– gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
– Policji,
– oświaty,
– ochrony zdrowia
w sytuacji, gdy powziął podejrzenie stosowania przemocy domowej w toku prowadzonych czynności służbowych/zawodowych lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy domowej.

Podczas pierwszego kontaktu z osobą doznającą przemocy otrzymuje ona formularz „Niebieska Karta B”, opisujący najważniejsze przestępstwa związane z przemocą domową wraz z informacją o miejscach na terenie Ścinawy, do których może zwrócić się o pomoc.
Po wypełnieniu „Niebieskiej Karty A” oryginał dokumentu niezwłocznie, w ciągu 5 dni roboczych, jest przekazywany do Zespołu Interdyscyplinarnego w Ścinawie.

Dla każdej rodziny Zespół Interdyscyplinarny powołuje indywidualnie grupę diagnostyczno-pomocową (GDP), której przekazuje „Niebieską Kartę A”  w ciągu 3 dni roboczych.

Jeżeli wszczęcie procedury nastąpiło pod nieobecność osoby stosującej przemoc domową, o wszczęciu procedury grupa diagnostyczno-pomocowa zawiadamia tę osobę nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania formularza „Niebieska Karta – A” i wymaga udokumentowania.

Pierwsze posiedzenie grupy diagnostyczno-pomocowej odbywa się niezwłocznie, nie później niż w terminie 5 dni  roboczych od dnia otrzymania formularza „Niebieska Karta – A”. Na podstawie informacji zawartych w formularzu „Niebieska Karta – A”, GDP dokonuje diagnozy sytuacji w związku z podejrzeniem stosowania przemocy domowej oraz podejmuje działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej i zatrzymania przemocy domowej albo rozstrzyga o braku zasadności podejmowania działań.

Grupa diagnostyczno-pomocowa spotyka się z osobą doznającą przemocy oraz osobą stosującą przemoc, m.in. w celu uzupełnienia informacji na drukach „Niebieskiej Karty C” i „Niebieskiej Karty D” oraz opracowania i realizacji planu pomocy rodzinie. Spotkania są organizowane w taki sposób,  aby zagwarantować osobie doznającej przemocy poczucie bezpieczeństwa i nie narażać jej na spotkanie ze sprawcą.

Osobę stosującą przemoc na spotkanie grupy diagnostyczno-pomocową wzywa koordynator grupy diagnostyczno-pomocowej

Prowadzenie procedury „Niebieskie Karty” nie wymaga zgody osoby, co do której istnieje podejrzenie, że  została dotknięta przemocą domową. W trakcie prowadzenia procedury „Niebieskie Karty” należy podjąć działania motywujące osobę o współpracy.

Odstąpienie od dalszych działań wymaga udokumentowania w formie protokołu. O odstąpieniu od dalszych działań zawiadamia się osobę doznającą przemocy domowej oraz osobę stosującą przemoc domową.

Zakończenie procedury wymaga wskazania przesłanki do zakończenia, określonej w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz jednogłośnej decyzji przy obecności wszystkich członków grupy diagnostyczno-pomocową. O zakończeniu procedury informuje się osobę doznającą przemocy domowej oraz osobę stosującą przemoc. Po zakończeniu procedury grupa diagnostyczno-pomocowa podejmuje działania monitorujące przez okres 9 miesięcy polegające w szczególności na składaniu wizyt sprawdzających stan bezpieczeństwa w związku z zakończoną procedurą, poradnictwie i udzielaniu wsparcia.

Postępowanie w sytuacjach przemocy

Interwencja Policji w miejscu zamieszkania rodziny w związku z rozpoznaniem przemocy domowej, której celem jest zatrzymanie przemocy – pouczenie osoby doznającej przemocy o przysługujących jej prawach oraz sprawcy o konsekwencjach grożących za znęcanie się nad osobą bliską i wezwanie go do zachowania zgodnego z prawem i zasadami współżycia społecznego, w razie potrzeby, izolowanie sprawcy, gdy stanowi on realne zagrożenie dla zdrowia i życia domowników, szczególnie gdy jest nietrzeźwy.

Uruchomienie działań wspierających osobę doznającą przemocy, za jej zgodą – motywowanie do korzystania ze wsparcia specjalistów, którzy wesprą w poszukaniu najlepszego rozwiązania w radzeniu sobie z przemocą, wzmocnią oraz zachęcą do budowania własnej mocy i sprawności.
Informowanie o programach terapeutycznych dla sprawców przemocy oraz motywowanie do udziału w nich – w celu ukazania, że to co robi jest przestępstwem ściganym przez prawo i grożą za to określone konsekwencje oraz motywowania do zmiany zachowań.

Dokumentowanie zdarzeń związanych z przemocą domową oraz podejmowanych przez służby społeczne i poszczególnych członków rodziny działań służących ograniczeniu lub ustaniu przemocy domowej – pozwala na zaplanowanie pomocy oraz może być wykorzystane w postępowaniu przygotowawczym wobec sprawcy.

Współpraca wszystkich podmiotów zobowiązanych do udzielenia wsparcie rodzinie uwikłanej w przemoc domową – to łączenie kompetencji, możliwości i narzędzi, jakimi dysponują policjanci, pracownicy socjalni, przedstawiciele oświaty, ochrony zdrowia i Gminnej  Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.